Ndërsa rendi i vendosur global po ndryshon, Fondi Gjerman Marshall po i kërkon BE-së dhe SHBA-së që të rimendojnë lidhjet jashtë aleancës transatlantike. Gjashtë kombe, përfshirë Indinë dhe Turqinë, janë kyçe për këtë riorganizim.
Perëndimi duhet të angazhohet më kuptimplotë me një bllok emergjent të “shteteve kyçe” nëse dëshiron të ruajë ndikimin në skenën globale, tha në një raport të ri të martën Fondi Gjerman Marshall, një institut me bazë në Uashington.
Autorët e raportit identifikuan Brazilin, Indinë, Indonezinë, Arabinë Saudite, Afrikën e Jugut dhe Turqinë si shtete në lëvizje që zotërojnë fuqi të konsiderueshme në skenën botërore, por që secili ka preferenca të ndryshme për bashkëpunim jashtë aleancës transatlantike perëndimore.
Tani më shumë se kurrë, këto vende kanë një ndikim në rritje në çështjet globale në vazhdën e pushtimit rus të Ukrainës dhe mes një rivaliteti në rritje midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës. Partneritetet e Brazilit janë pragmatike dhe lidershipi i tij nuk e sheh bashkëpunimin me partnerë të ndryshëm si Kina, BE, Rusia dhe SHBA si reciprokisht ekskluzive, thuhet në raport.
Prandaj, Perëndimi duhet të bashkëpunojë më shumë për çështjet e qeverisjes globale, duke përfshirë ndryshimin e klimës dhe pabarazinë, dhe të përqafojë një zhvendosje nga qendrat tradicionale të pushtetit. Afrika e Jugut gjithashtu mbron një rend global multipolar dhe e identifikon veten me të ashtuquajturin Jug Global.
Udhëheqësit perëndimorë mund të nxisin bashkëpunim më të ngushtë duke u fokusuar në fusha specifike të politikave që janë reciprokisht të dobishme, thuhet në raport. India po i afrohet Perëndimit ndërsa mosmarrëveshjet e saj kufitare dhe rivaliteti ekonomik me Kinën po nxehen, por doktrina e saj e autonomisë strategjike e sheh atë të mbajë lidhje të ngrohta me vende si Rusia.
Raporti thoshte se Perëndimi mund të angazhohet në mënyrë më efektive me Indinë duke shmangur një mentalitet “ne ose ata” që nuk është në përputhje me diplomacinë minilaterale më të synuar të Indisë. Indonezia synon të mbetet jashtë rivalitetit mes fuqive të mëdha dhe menaxhon mosmarrëveshjet e saj në Detin e Kinës Jugore pa ndihmën amerikane.
Më shumë se një shekull abuzimesh perëndimore të kryera gjatë kolonializmit dhe Luftës së Ftohtë do të thotë se kritikat e Perëndimit ndaj politikave të reja joliberale nuk janë pritur mirë nga ligjvënësit indonezianë, sipas raportit. Strategjia e Turqisë ka qenë një akt balancues midis fuqive të mëdha për të zbutur ndikimin e këtij rivaliteti, i dëshmuar nga ndërmjetësimi i saj i fundit në luftën në Ukrainë.
Ajo mbetet një anëtar kyç i NATO-s dhe një partner i ngushtë ekonomik i BE-së, por e sheh botën si “më të madhe se pesë” një referencë për anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Arabia Saudite mban gjithashtu lidhje të ngushta sigurie me Perëndimin në këtë rast, SHBA-në, por e konsideron Rusinë si partnerin kryesor të OPEC+ dhe Kinën si partnerin kryesor tregtar.
Perëndimi nuk duhet të hedhë poshtë ndërmjetësimin global nga vendet e tjera, thuhet në raport, pasi Riadi forcon pozicionin e tij në pritje të uljes së vëmendjes amerikane ndaj Lindjes së Mesme. Në përgjithësi, ekspertët thanë se BE dhe SHBA duhet të tregojnë fleksibilitet në bashkëpunim, të jenë të hapura ndaj ndihmës joperëndimore dhe të përmbahen nga shtytja e partnerëve gjeopolitikë për të bërë zgjedhje.
/ SCAN
