Zgjedhjet në Evropë, sollën ndryshime tek akterët kryesorë në bartësit e institucioneve të Bashkimit Evropian.
Ky proces sigurisht se do të ketë ndikim edhe në procesin e dialogut Kosovë – Serbi.
Ish-ministrja e Integrimit Evropian Mimoza Ahmetaj, në një prononcim për klankosova.tv tha se ish-kryeministrja e Estonisë, Kaja Kallas, e cila do ta udhëheq diplomacinë e BE-së, do të jetë më e prerë dhe e vendosur sa i përket Serbisë.
“Ish-kryeministrja e Estonisë, znj.Kaja Kallas, vjen nga Estonia një shtet që dikur ishte pjesë e Bashkimit Sovjetik. Familja e saj ka qenë e perndjekur dhe persekutuar nga rusët në kohën kur Estonia ishte pjesë e BRSS-së. Ajo është me qëndrime liberale politike, por në raport me Rusinë është shumë e prerë dhe e zëshme sa i përket invazionit rus në Ukrainë. Rrjedhimisht, tentativa e liderëve të caktuar në BE që të “flirtojnë” me politikën e Putinit, nuk do të gjejë mirëkuptim nga znj.Kallas. Pra edhe në raport me dialogun në mes të Kosovës dhe Serbisë, besoj që ajo do të jetë me e prerë dhe e vendosur, sidomos sa i përket Serbisë. Sigurisht këtu do të ketë rol edhe pala jonë se sa aktiv dhe të angazhuar do të jemi në këtë proces”.
Por, ajo shprehet skeptike se edhe ndryshimi i lidershipit të BE-së mund të sjellë ndonjë marrëveshje finale mes Kosovës dhe Serbisë.
“Do të doja që të kishim një marrëveshje edhe shumë më herët, por nga rrethanat në të cilat jemi kam dyshime që diçka e tillë mund të arrihet”, tha Ahmetaj.
Ahmetaj shprehet se cila ka qenë ideja e shtyrjes së mandatit të Lajçakut, në pozitën e emisarit.
“Përveç ndoshta vazhdimësisë institucionale deri në marrjen e mandatit dhe vendosjen në pozicione të caktuara të të zgjedhurve të ri në BE”, theksoi ajo për klankosova.tv.
Ish-diplomatja kosovare nuk pret se mund të ndodh diçka këto muaj në dialogun Kosovë – Serbi.
Ajo tha se Serbia ka interes që Kosovën ta mbajë përherë në konflikte të ngrirë.
Por, ajo ka kritika edhe për palën kosovare.
“Nuk pres që diçka të ndodhë në këta muaj, ani pse një plan i sekuencimit i është dërguar dy palëve në dialog dhe priten qëndrimet e tyre deri më 18 korrik. Po e shohim një angazhim më të madhe të z.Lajcak për të arritur veprime konkrete dhe të prekshme, por në anën tjetër e kemi palën serbe e cila e ka në interes që pafundësisht ta mbajë Kosovën në konflikte të ngrirë dhe palën kosovare e cila i ikë përgjegjësisë së implementimit të marrëveshjes për të cilën vet është dakorduar duke e ditur që jemi në periudhë zgjedhore dhe që një gjë e tille do t’i faturohet te votuesit e vet. Pra, sa i përket dialogut në të ardhmen, mendoj se shumëçka do të varet nga programi dhe qasja që znj.Kallas do ta ketë”.
Ish-ambasadorja e Kosovës në Slloveni foli edhe rreth pasojave që mund të sjellë mosarritja e një marrëveshjeje finale.
Ajo tha se si shkak i kësaj, Kosova ka shënuar regres që disa vjet në shumë procese.
”Kosova tashmë është duke jetuar me pasojat dhe faktin që ne nuk e kemi një marrëveshje finale. Ne kemi shënuar regres në këto vite ne procesin e konsolidimit të shtetit. Nuk kemi asnjë njohje, asnjë anëtarësim, Kosova është e izoluar dhe e anashkaluar, niveli i bashkëpunimit me shtetet mike dhe partnere fare nuk ekziston dhe është në nivelin më të ulet që nga koha e pasluftës, për më tepër ne jemi nën sanksione ekonomike dhe politike. Përgjegjësia bie mbi ata që kane marrë përgjegjësi nga votuesi por që mandatin e kanë konsideruar si privilegj dhe jo zotim për zgjedhjen e çështjeve te hapura dhe avancimin me tutje. Është në interesin e Kosovës që ta shfrytëzon dialogun si instrument për arritjen e objektivave te veta”.
Ndërsa për politologun Albinot Maloku, shefja e re e Politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian mund të sjellë një dinamikë më të mirë, duke u treguar më e drejtë dhe e drejtpërdrejt me palët në dialog.
”Bashkimi Evropian duket se e ruajti kronologjinë institucionale me figurat e reja drejtuese të këtij mekanizmi, pas procesit të fundit zgjedhor evropian! Sigurisht se mund të ndryshojë qasja edhe ndaj dialogut Kosovë-Serbi, por jo edhe kushtet e kërkesat e BE-së si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë. Qasja mund të ndryshojë si pasojë e një karizme të re që mund ta ketë shefja e re e diplomacisë evropiane, Kaja Kallas në raport me pozicionin e BE karshi dialogut, mirëpo jo edhe përmbajtja. Pra, ajo mund ti jap një dinamik më të mirë, duke u treguar më e drejtë dhe e drejtpërdrejt me palët në dialog”, tha Maloku.
Analisti politik, Albinot Maloku
Maloku për klankosova.tv u shpreh se marrëveshje finale mes Kosovës e Serbisë nuk mund të ketë pa pasur marrëveshjen gjithëpërfshirëse ligjërisht të obligueshme për palët.
”Marrëveshje finale mes Kosovës e Serbisë nuk mund të ketë pa pasur marrëveshjen gjithëpërfshirëse ligjërisht të obligueshme për palët. Kjo, nuk duket se është shtyrë si e sa duhet nga Qeveria e Kosovës.
Përqendrimi te Plani Franko-Gjerman, për rrjedhojë pajtimi i ndodhur në Bruksel e Ohër gjërat i ka lëvizur nga diskursi “njohja në qendër”. Nuk jam i prirur të besoj që mund të kemi konkludim tjetër veç pajtimit të Brukselit e të Ohrit”, tha ai.
Politologu shtoi se është i habitur me vazhdimin e mandatit të Miroslav Lajçak, si emisar në dialogun Kosovë – Serbi.
Sipas tij, për këtë ka arsye!
”Miroslav Lajçak ishte një dështak, për të cilin jam i befasuar që i dhanë shtesë kohore mandatit të tij. Sikur BE po e do vet zvarritjen e ecjes përpara të dialogut Kosovë-Serbi. Dialogu mund të konsiderohet “në pushim” derisa të kemi momente tjera më të favorshme. Sidomos, pas mbylljes së cikleve zgjedhore në SHBA, por edhe deri te vendosja e gjithë drejtuesve të rinj në BE, paralelisht kësaj me kthjellimin e politikës dhe të vizionit të përhumbur të BE. E rëndësishme është, para se gjithash të kemi kthjellim të vizionit të BE për Ballkanin Perëndimor”, theksoi politologu Albinot Maloku, për klankosova.tv
