Nga Nju Jorku në Londër për vetëm 90 minuta? NASA po eksploron potencialin e një aeroplani supersonik që një ditë mund ta bëjë pikërisht këtë.
Aeroplanët transatlantikë aktualisht udhëtojnë me rreth 600 milje në orë, sipas agjencisë federale të hapësirës.
Por koncepti i NASA-s, për një aeroplan që teorikisht mund të udhëtojë me 4 Mach – katër herë më shpejt se 1 Mach, shpejtësia e zërit, që është zakonisht 761 milje në orë në nivelin e detit, është një sfidë e vërtetë.
Forma unike e aeroplanit do të lejonte gjithashtu në aspektin teorik përhapjen e valëve goditëse supersonike, duke parandaluar shfaqjen e bumit të njohur të zërit në tokë, kur aeroplani thyen barrierën e zërit.
Nëse projekti fillon, do të ishte hera e parë në më shumë se dy dekada që ka pasur një fluturim transatlantik supersonik që kur Concorde, i zhvilluar bashkërisht nga britanikët dhe francezët mbi 60 vjet më parë, u tërhoq në vitin 2003 për shkak të shpenzimeve të larta.
Ky lajm vjen pasi misioni Quest i NASA-s që përfshin aeroplanin e saj X-59 po fillon rrugëtimin, një nga qëllimet e të cilit është ndryshimi i rregullave që ndalojnë fluturimet komerciale supersonike mbi tokë, me shpresën të reduktojë në mënyrë dramatike kohën e udhëtimit për në Shtetet e Bashkuara dhe jashtë këtij shteti, bëri të ditur zëdhënësi i NASA-s për ABC News.
Duke filluar nga viti 2025, misioni Quest do të shohë X-59 të fluturojë mbi disa qytete të Shteteve të Bashkuara, duke u kërkuar banorëve të tregojnë se si reagojnë ndaj tingullit, u tha nga NASA.
Agjencia hapësinore amerikane ia do të analizojë të dhënat dhe do t’i dorëzojë ato në SHBA. dhe rregullatorët ndërkombëtarë në vitin 2027 të marrin në konsideratë lejimin e fluturimeve të reja komerciale supersonike, duke përfshirë fluturimet e pasagjerëve.
NASA ka njoftuar se ka kryer studime në rreth 50 rrugë komerciale për të mbledhur të dhëna sesi njerëzit reagojnë ndaj tingullit të krijuar gjatë fluturimeve supersonike.
Për shkak se qeveria federale ndaloi të gjitha fluturimet civile supersonike mbi tokë 50 vjet më parë, studimet ekzaminuar udhëtimet transoqeanike.Lori Ozoroski, menaxher i projektit për Projektin Komercial të Teknologjisë Supersonike të NASA-s, tha se studime të ngjashme u kryen më shumë se një dekadë më parë, duke parë fluturimet që udhëtonin midis 1.6 dhe 1.8 Mach, pak më shumë se gjysma më e shpejtë se shpejtësia e zërit.
“Këta udhërrëfyes rezultuan se ndihmuan në drejtimin e përpjekjeve kërkimore të NASA-s që atëherë, duke përfshirë ato që çuan në X-59”, tha Ozoroski në një deklaratë për ABC News.
“Këto studime të reja do të rifreskojnë ato pamje në udhërrëfyesin e teknologjisë dhe do të identifikojnë nevoja shtesë kërkimore për një gamë më të gjerë të shpejtësisë së lartë”, shtoi Ozorski.
Studimet e reja, të udhëhequra nga Programi i Avancuar i Mjeteve Ajrore të NASA-s, përfshijnë dy ekipe të përbëra nga disa kompani që do të “zhvillojnë koncepte dhe udhërrëfyes teknologjik” për të përshkruar çdo rrezik ose sfidë të aeroplanëve që fluturojnë me shpejtësi 2 Mach ose më shumë.
Sipas NASA-s, Boeing drejton ekipin e parë, ndërsa i dyti drejtohet nga Northrop Grumman Aeronautics Systems, i cili prodhon aeroplanë dhe anije kozmike si dhe teknologjinë e në fushën e mbrojtjes.
Zëdhënësi i NASA-s tha se ekipet do të shikojnë boshllëqet në teknologji si dhe konceptet e hershme, por thekson se nuk ka asnjë teknologji apo aeroplan për këto qëllime që po zhvillohet aktualisht.
“Konceptet e dizajnit dhe udhërrëfyesit e teknologjisë janë vërtet të rëndësishëm për t’i pasur në duart tona kur kompanitë të mbarojnë”, tha Mary Jo Long-Davis, menaxhere e Projektit të Teknologjisë Hipersonike të NASA-s, në një deklaratë për ABC News.
“Jemi gjithashtu të ndërgjegjshëm për nevojën për të marrë parasysh sigurinë, efikasitetin, konsideratat ekonomike dhe shoqërore”, shtoi ajo.
“Është e rëndësishme të bëjmë shpikje me përgjegjësi, në mënyrë që t’u kthejmë përfitimet udhëtarëve dhe të mos dëmtojmë mjedisin”, tha për fund Long-Davis.
