Festa e Fiter Bajramit festohet në të gjithë botën çdo vit, duke shënuar fundin e muajit të shenjtë të Ramazanit.
Në disa vende, Fiter Bajrami festohet disa ditë rresht. E në disa vende të tjera, dita e parë pas përfundimit të 30 ditëve të agjërimit është ajo më kryesorja.
Namazi i sabahut të Bajramit falet menjëherë pas agimit, është shumë i rëndësishëm dhe konsiderohet i detyrueshëm. Zakonisht kryhet në një hapësirë komunale dhe publike, si një xhami ose një park. Është gjithashtu shumë e zakonshme që njerëzit të veshin rroba të reja në namaz. Një pjesë e madhe e ritualit është përshëndetja e të tjerëve që janë mbledhur për t’u falur dhe urimi për Bajramin. Në të kaluarën, pas lutjes, familjet dhe miqtë mblidheshin së bashku për një mëngjes të madh në shtëpi. Në shumë vende, kjo ditë është pushim zyrtar. Më së shumti zbatohet në Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjipt, Arabi Saudite, Tunizi, Indonezinë dhe Pakistan.
Vizitë me familjen dhe miqtë
Ndërtimi dhe ruajtja e ndjenjës së unitetit është një pjesë e rëndësishme dhe e vjetër e Fitër Bajramit. Njerëzit në këtë ditë vizitojnë miqtë dhe familjen e tyre e për ata që janë larg tashmë urimet jepen përmes video-telefonatave. Është gjithashtu e zakonshme të përshëndesësh të huajt dhe ata rreth teje duke thënë: Gëzuar Bajramin!
Ushqimet
Vende në mbarë botën kanë ushqime të ndryshme tradicionale të Bajramit: në Indonezi hahet një kek me shtresa; në Levant, biskota maamoul e mbushur me bukë të shkurtër është e popullarizuar, në Rusi hahen petë tradicionale, në Kosovë apo Shqipëri bakllavaja është ëmbëlsira më e zakontë për këtë festë etj.
Këna
Për shkak se make-up-i dhe manikyri i thonjve shmangen gjatë Ramazanit, Bajrami është bërë tradicionalisht një ditë për të veshur rrobat tuaja më të mira e të reja, por në shumë vende aplikohet dhe zbukurimi i duarve me këna.
Dhurata për fëmijë
Zakonisht, të rriturit u japin para fëmijëve si dhuratë gjatë Bajramit, të quajtur Eidiya – para Bajrami. Këto para jepen sepse Bajrami ka të bëjë me festimin e bollëkut dhe për të nxitur dashurinë e mirënjohjen.
Zekati i Fitrit
Por fryma e vërtetë e Fitër Bajramit ka të bëjë me bamirësinë, e cila reflektohet me zekatin. Çdo mysliman që ka mundësi pritet të japë për bamirësi në një moment gjatë Ramazanit. Kjo ndjenjë e bamirësisë është një nga pesë shtyllat e Islamit. Dhurimi i Zekatit të Fitrit mund të jepet në çdo ditë të Ramazanit dhe deri në mëngjesin e Fitër Bajramit (para namazit të sabahut/agimit).
Ndryshe nga donacionet sporadike për bamirësi, zekati është një pagesë e qëndrueshme e llogaritur bazuar në të ardhurat e paguesit. Zekati konsiderohet i detyrueshëm për të gjithë muslimanët e rritur që fitojnë një shumë minimale parash çdo vit – të njohur si nisab. Tradicionalisht, pragu i nisabit është 87,48 gram ar ose 612,36 g argjend. Si rezultat, vlera monetare e nisabit ndryshon sipas çmimeve dhe monedhave aktuale. Ata që kanë të drejtë të paguajnë zekatin duhet të dhurojnë 2.5 për qind të pasurisë së tyre kumulative për bamirësi çdo vit. Është pothuajse si një taksë, por që shkon drejt e tek ata në nevojë.
Drita dhe fishekzjarre
Shumë muslimanë në mbarë botën i dekorojnë shtëpitë e tyre me drita tradicionale për të shënuar Bajramin dhe në disa qytete vendosen shumë drita po ashtu. Edhe fishekzjarret janë gjithashtu të zakonshme.
Cili është ndryshimi midis Fitër Bajramit dhe Kurban Bajramit?
Këto janë dy festat kryesore në kalendarin islamik, por Fitër Bajrami në përgjithësi njihet si “bajrami i vogël”, ndërsa Kurban Bajrami është “bajrami i madh”. Fitër Bajrami shënon prishjen e agjërimit, ndërsa Kurban Bajrami konsiderohet festa e kurbanit.
Kurban Bajrami është më i rëndësishmi nga dy festat kryesore në botën myslimane dhe bie në ditën e 10-të të Dhul Hixhes, muaji i 12-të dhe i fundit në kalendarin islamik.
Dhul Hixhe përkthehet “muaji i pelegrinazhit”, i cili është i përshtatshëm sepse është muaji kur muslimanët kryejnë haxhin – një detyrë fetare që duhet të kryhet të paktën një herë në jetë nga të gjithë muslimanët që janë të aftë fizikisht dhe mund ta përballojnë atë.
Gjatë Kurban Bajramit është zakon që një familje të presin një dhi ose dele në një thertore dhe ta ndajnë mishin me të afërm apo ata në nevojë./tvklan.al
