10 emetuesit kryesorë të karbonit në Europë vitin e kaluar ishin të gjitha termocentrale me qymyr, sipas analizave të reja nga grupi i ekspertëve energjetik Ember. Këto vende pothuajse ekskluzivisht në Poloni dhe Gjermani ishin përgjegjëse për një të katërtën e të gjitha emetimeve nga sektori i energjisë në vitin 2022.
Së bashku, ata nxorën 13 % të emetimeve totale të BE-së, siç regjistrohet në Sistemin e Tregtimit të Emisioneve të BE-së (EU-ETS) një skemë ‘cap and trade’ që merr në konsideratë ndotjen e gazeve serrë. Shtatë nga termocentralet e qymyrit kanë qenë ndër 10 stacionet më të larta të energjisë elektrike çdo vit për dekadën e fundit, me Bełchatów të PGE në Poloni që kryeson listën që nga fillimi i skemës EU-ETS në 2005.
Fabrika e qymyrit të RWE në Neurath në Gjermani është në vendin e dytë, e ndjekur nga uzina Boxberg – gjithashtu me bazë në Gjermani, por e drejtuar nga kompania EPH me bazë në Republikën Çeke. Këto tre shoqëri dominuan emetimet e sektorit të energjisë elektrike për të gjashtin vit radhazi, tregon raporti i Ember.
RWE, PGE dhe EPH emetuan secila pothuajse po aq ekuivalente CO2 (CO2e) sa i gjithë sektori energjetik i Italisë në vitin 2022. Së bashku, ato përbënin 30 % të emetimeve të sektorit energjetik të BE-së, me impiantet e linjitit përgjegjës për pjesën më të madhe të kontributit të tyre.
Për të mbledhur “listën e saj”, Ember shikoi emetimet e vitit 2022 të regjistruara në EU-ETS, i cili mbulon më shumë se 10,000 instalime në të gjithë sektorët, duke përfshirë aviacionin, energjinë dhe industrinë. Vitin e kaluar, sektori i energjisë llogaritet për 739 milion ton (CO2e) – rreth gjysma e totalit të emetimeve të EU-ETS.
Qymyri kontribuoi në më shumë se 60 % të emetimeve të sektorit të energjisë, nga të cilat Gjermania dhe Polonia ishin përgjegjëse për dy të tretat. Bullgaria është gjithashtu në top 10 listën e ‘shkelësve’ më të këqij me fabrikën e saj të linjitit Maritsa East 2, e drejtuar nga BEH, në vendin e 10-të.
Ndërsa qymyri ende dominon emetimet e BE-së, rënia afatgjatë e energjisë së qymyrit është e qartë. Emetimet e qymyrit në vitin 2022 ishin 40 % më të ulëta se një dekadë më parë. Pavarësisht shqetësimeve për rikthimin e Europës në energjinë e qymyrit gjatë krizës globale të gazit, rritjet ishin të kufizuara. Emetimet e energjisë së qymyrit u rritën 6 % krahasuar me vitin 2021, por mbetën nën nivelet e vitit 2019.
Dy emetuesit më të mëdhenj të energjisë së qymyrit EU-ETS, Gjermania dhe Polonia, kanë parë një rënie në përdorimin e tij. Megjithatë, Gjermania po ecën më shpejt. Ajo ka arritur një reduktim prej 37 % në emetimet e energjisë së qymyrit në dekadën e fundit dhe tani po synon një largim faza të qymyrit në vitin 2030.
Polonia, nga ana tjetër, nuk ka vendosur ende një datë të heqjes së qymyrit dhe ka arritur vetëm një ulje prej 12 për qind në dekadën e fundit. Si rezultat, Polonia ka një pjesë të shtuar të emetimeve të sektorit të energjisë së qymyrit EU-ETS në vitin 2022 (28 %), nga 19 % një dekadë më parë, ndërsa pjesa e Gjermanisë mbeti e qëndrueshme.
/ SCAN
