Rigoni, një bimë e njohur ndër shekuj si simboli i gëzimit dhe prosperitetit, vazhdon të lulëzojë nëpër male dhe fusha të Shqipërisë, duke u bërë një nga bimët më të dashura dhe të vlerësuara të vendit. I njohur për aromën e tij të mrekullueshme dhe përfitimet shëndetësore, rigoni ka qenë pjesë e traditave të lashta greke dhe romake, ku kurorat e rigonit shërbenin si dhurata për çiftet e reja.
Origjina e rigonit gjendet në Evropën Lindore, por falë aftësisë së tij për të u përshtatur me lehtësi në kushte të ndryshme mjedisore, rigoni ka gjetur një shtëpi të dytë në Shqipëri, ku rritet me bollëk në të dyja ekstremet veriore dhe jugore të vendit. Studime të fundit kanë zbuluar një diversitet të madh gjenetik të rigonit shqiptar, veçanërisht në përmbajtjen dhe cilësinë e vajit eterik, me mostra të mbledhura nga 16 zona të ndryshme.
Shqipëria është kthyer në një nga pikat kryesore të studimit për rigonin, duke ofruar një pasuri të madhe të llojeve dhe varianteve të kësaj bime. Analizat kanë treguar se përmbajtja e vajit eterik në rigonin e jugut është dukshëm më e lartë se ajo e rigonit të veriut, duke arritur deri në 3.45% të peshës së bimës.
Një tjetër studim i mjekësisë ndërkombëtare ka vënë në dukje fuqinë e jashtëzakonshme antioksiduese të rigonit, e cila tejkalon atë të shumë frutave dhe perimeve të njohura për këtë veti. Rigoni ka treguar një aktivitet antioksidues që është 42 herë më i lartë se ai i mollëve dhe 30 herë më i lartë se ai i patateve, duke e bërë atë një super-erëz për luftimin e radikaleve të lira.
Përveç kësaj, rigoni shqiptar është i pasur me thymol dhe carvacrol, dy përbërës kyç të vajit eterik që kanë veti të fuqishme antibakteriale. Këto përbërës janë veçanërisht të larta në rigonin e jugut, duke e bërë atë një aleat të fortë kundër infeksioneve.
Rigoni është gjithashtu një burim i shkëlqyer i fibrit, Vitaminës K, manganit, hekurit dhe kalciumit, duke kontribuar në shëndetin e mirë të sistemit tretës dhe në forcimin e strukturës kockore.
Për të ruajtur cilësinë dhe vlerat e rigonit, ekspertët rekomandojnë përdorimin e rigonit të freskët në vend të atij të thatë, për një shije dhe përfitime më të plota. Rigoni i freskët duhet të jetë i gjelbër dhe i shëndetshëm, pa njolla të errëta ose të verdha. Rigoni i thatë duhet të ruhet në enë xhami në vende të errëta dhe të thata për të ruajtur aromën dhe vetitë e tij për një periudhë deri në gjashtë muaj.
