Rritja e bashkëpunimit shkencor dhe teknologjik midis Arabisë Saudite dhe Kinës po nxitet nga “prioritetet saudite”, sipas një raporti të ri nga Carnegie Endowment for International Peace. “Bashkëpunimi i Arabisë Saudite me Kinën për inovacionet teknologjike dhe shkencore është në rritje – dhe janë prioritetet saudite që drejtojnë marrëdhëniet,” tha instituti me bazë në Uashington në raportin e publikuar të martën. Ai tha se Kina dhe Arabia Saudite – më të pasurit e vendeve të Gjirit dhe një partner strategjik afatgjatë i SHBA – kishin punuar gjithnjë e më shumë së bashku në teknologjinë vitet e fundit ndërsa Pekini kanalizon ambiciet e tij globale në Lindjen e Mesme në rivalitet me Uashingtonin.
Këto ambicie panë që Pekini ndërmjetësoi një marrëveshje në mars midis Arabisë Saudite dhe Iranit për të rivendosur lidhjet, shtatë vjet pasi ato u ndërprenë. Kjo u njoftua menjëherë pasi presidenti kinez Xi Jinping bëri një vizitë shtetërore në Arabinë Saudite dhe nënshkroi mbi 30 marrëveshje, duke përfshirë investimet në teknologji. Por sipas grupit të ekspertëve, bashkëpunimi në rritje i teknologjisë midis dy vendeve lind nga shtytja e Arabisë Saudite për të rritur sektorin e saj të teknologjisë dhe tha se Kina shërbeu si një aktor për Arabinë Saudite për të realizuar prioritetet e saj kombëtare.
Arabia Saudite ka kërkuar prej kohësh të pozicionohet si një lider global i shkencës, pasi akumuloi pasuri të madhe përmes naftës së saj, thuhet në raport, duke treguar projektin e saj Vizioni 2030 i nisur në 2016 për të diversifikuar larg naftës. GDP-ja e vendit kushtuar kërkimit dhe zhvillimit në vitin 2020 ishte më shumë se tetë herë më e madhe se sa ishte dy dekada më parë, sipas të dhënave të UNESCO-s.
Që nga vizita e parë shtetërore e Xi në Arabinë Saudite në vitin 2016 – e ndjekur nga një vizitë në Kinë nga Princi i Kurorës Mohammed bin Salman – është krijuar një komitet koordinues për të përshpejtuar dhe zgjeruar shkëmbimet e teknologjisë. Raporti gjithashtu vuri në dukje se Arabia Saudite kishte nënshkruar një marrëveshje me planifikuesin kryesor ekonomik të Kinës për të nxitur angazhimin në teknologji.
Korniza zyrtare e partneritetit ka hapur gjithashtu rrugën që kompanitë private kineze të hyjnë në tregun saudit, gjë që ka parë Huawei Technologies të bëhet një lojtar kryesor në rrjetet 5G të vendit. Raporti tha se bashkëpunimi ishte përqendruar rreth lokalizimit. Kjo përfshin transferimet e teknologjisë që përfitojnë vendasit dhe kompanive kineze që u kërkohet të punësojnë një përqindje të caktuar të shtetasve sauditë.
Ai tha se kishte shenja të rritjes së sasisë së kapitalit të investuar në shkencë dhe teknologji midis dy vendeve, por ajo drejtohet nga Fondi i Investimeve Publike të Arabisë Saudite, ose PIF – një nga fondet më të mëdha të pasurisë sovrane në botë. Dhe pavarësisht lidhjeve në rritje me Kinën, mbetet një preferencë e fortë midis elitave saudite për të punuar me Perëndimin në shkencë dhe teknologji, sipas raportit. Ai tha se më shumë se 60 % e bashkëpunimeve ndërkombëtare në institucionet akademike të Arabisë Saudite ishin me institucionet perëndimore.
Ai vuri në dukje se programi i qytetit të Mbretit Abdulaziz për Shkencë dhe Teknologji për udhëheqësit e teknologjisë – i cili synon të ushqejë partneritete me institute të tjera të larta në mbarë botën – nuk përfshin asnjë universitet kinez. Raporti tha gjithashtu se ndërsa disa mijëra studentë sauditë kishin shkuar në Kinë për të studiuar shkencën në dekadën e kaluar përmes programeve të udhëhequra nga qeveria, shumica e shkencëtarëve sauditë ishin trajnuar në Perëndim.
/ SCAN
