Policia e Maqedonisë së Veriut është në kërkim të më shumë se 400 personave, të cilët kanë arritur t’i ikin ballafaqimit me drejtësinë. Disa prej tyre janë arratisur nga burgu, përderisa të tjerë kanë qenë të pakapshëm për organet e drejtësisë që në fillimin të zhvillimit të proceseve gjyqësore ndaj tyre.
Për 103 persona të arratisur, policia maqedonase ka lëshuar fletarrestime ndërkombëtare. Më shumë se gjysma e tyre, gjithsej 57, janë lëshuar gjatë pesë vjetëve të fundit.
Gjykata Themelore Penale në Shkup bën të ditur për Radion Evropa e Lirë se aktualisht aktive janë 368 urdhër-arreste, për personat që duhet të vuajnë burgun ose ata që duhet të paraqiten në baza ditore, pasi janë të liruar me kusht, por një gjë të tillë nuk e kanë bërë.
Kush ua mundëson kriminelëve t’i shpëtojnë drejtësisë?
Ekspertët e sigurisë thonë se neglizhenca e institucioneve të shtetit është ajo që ua mundëson kriminelëve të mos ballafaqohen me organet e drejtësisë.
Stefan Buxhakoski, ligjërues i Shkencave të Sigurisë thotë për Radion Evropa e Lirë se korrupsioni u mundëson kriminelëve të mos vuajnë dënimin me burg.
“Si rrjedhojë e mosfunksionimit të sistemit juridik, drejtësisë, arrijnë të ikin personat që janë të dënuar apo që për ta është ngritur procedurë gjyqësore. Hise të theksuar këtu ka prezenca e korrupsionit në gjykata, prokurori… Më duhet të theksoj se sistemi juridik i Maqedonisë (së Veriut) është i mirë, por problem paraqet jetësimi në praktikë i tij. Problemi qëndron tek ata që e administrojnë drejtësinë”, thotë Buxhakoski.
Sipas tij, ata që duhet të vendosin drejtësinë jo rrallë herë janë nën presionin e strukturave të caktuara kriminale, ose nën ndikimin e strukturave të caktuara politike, duke bërë që sistemi gjyqësor të jetë jofunksional.
Në mesin e atyre që policia maqedonase e kërkon për më shumë se 25 vjet, është Aco Bocesvki i njohur si “Ace Ciganot” nga Shkupi. Për këtë person, Ministria e Punëve të Brendshme në faqen e saj zyrtare ka lëshuar fletarrestim ndërkombëtar për vrasjen e biznesmenit shqiptar Sead Ibrahimi, nga Draçeva e Shkupit.
Aco Bocesvki nëse nuk mund të vihet para drejtësisë për pesë vjet, lënda për të cilën akuzohet, vjetrohet.
Fletarrestim ndërkombëtar është lëshuar edhe për kryeministrin e Maqedonisë së Veriut, Nikolla Gruevski, i cili akuzohet për vepra të rënda nga Prokuroria Speciale Publike për abuzime të mëdha financiare dhe keqpërdorim të detyrës zyrtare.
Ai ka arritur që në mënyrë të “kontrabanduar” të largohet nga Maqedonia dhe të strehohet në Hungari, shtet ky ku ka marrë statusin e azilit.
Të paqasshëm për organet e drejtësisë janë dhe dy ish-zyrtarët e lartë të policisë sekrete. Ata akuzohen për shkatërrimin e pajisjeve, me të cilat në mënyrë të paligjshme ishin përgjuar mijëra zyrtarë, biznesmenë dhe qytetarët të vendit, Nikolla Boshkovski dhe Goran Grujevski, të cilët janë arratisur në Greqi.
Ndërkaq para tre vjetësh autoritetet kosovare refuzuan ekstradimin e dy të akuzuarve për rastin “Monstra”, Alil Demiri dhe Afrim Ismailoviq.
Proceset e ekstradimit jo rrallë ndikohen nga politika
Qebir Avziu, ish-zyrtar i lartë në dikasterin e policisë, aktualisht ligjërues në Fakultetin Juridik në Universitetin e Tetovës, thotë për Radion Evropa e Lirë se është evidente që vendimet e gjyqësorit, por edhe proceset e ekstradimit, të jenë ndikuara nga politika.
“Sa u përket personave që gjenden jashtë Maqedonisë së Veriut, shtet ku gjenden këto persona, kanë interesa të ndryshme por këtu kryesisht është interesi politik, diku dhe ai financiar se pse nuk bëhet ekstradimi i tyre. Ekstradimi është procedurë e ndërlikuar që nuk varet vetëm nga vendimi gjyqësor, por varet dhe nga vendimi i Qeverisë, respektivisht i Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Ministrisë së Drejtësisë”.
“Kështu që, numri më i madh i këtyre personave ndodhen jashtë Maqedonisë së Veriut – në vende të caktuara të Evropës, gjegjësisht botës – e këtu bën pjesë dhe rasti ish-kryeministrit Nikolla Gruevski, ku për arsye politike nuk bëhet ekstradimi i tij. Jo se ky person është i pakapshëm për organet e drejtësisë në vendin ku po qëndron, por ai nuk arrestohet dhe ekstradohet për shkaqe politike. Ngjashëm është situata dhe me shumë persona të tjerë”, thekson Avziu, ish-zyrtar i lartë në Ministrinë e Punëve të Brendshme.
Njohësit e çështjeve juridike theksojnë se sfidë më vete mbetet vjetërsimi lëndëve për personat që kanë arritur t’i shmangen vuajtjes së dënimit me burgim. Kjo pasi për dënimin me burgim të përjetshëm, dënimi vjetërsohet pas 30 vjetësh, përkatësisht nëse i dënuari ka qenë në arrati për 30 vjet.
Për dënimin me 10 vjet burgim, afati i vjetërsimit të vuajtjes së dënimit skadon pas 20 vjetësh. Dënimi me burgim deri në një vit ose gjobë, vjetërsohet pas dy vjetësh. /REL
