Përshpejtimi i procesit të anëtarësimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor, Ukrainës, Moldavisë dhe Gjeorgjisë në Bashkimit Europian kërkon jo vetëm dyfishimin e ritmit të reformave kyçe që duhen kryer nga këto vende, por njëkohësisht reformim të brendshëm të BE-së për t’u përgatitur për një zgjerim nga 27 vende aktualisht në 36 vende duke filluar nga 2030. Sipas konkluzioneve të konferencës për të ardhmen e Europës të zhvilluar me pjesëmarrjen e qytetarëve europianë, ky reformim kalon përmes ndryshimit të traktateve të BE-së. 150 akademikë dhe drejtorëve të think tankeve të shteteve anëtare të BE-së dhe përtej, ku bëjnë pjesë edhe ish kryeministri italian Amato dhe ai spanjoll Zapatero kanë firmosur një apel për ndryshimin e traktateve të BE-së. Sipas tyre, realiteti aktual i BE-së nuk përkon me realitetin e vitit 2007, ku u nënshkrua traktati i Lisbonës, aq më tepër që një pjesë e këtij traktati bazohet në Traktatin Kushtetues të vitit 2004:
“Ne jetojmë në një BE të bazuar në një arkitekturë të 20 viteve më parë: përpara krizës financiare, Brexit, pandemisë, pushtimit rus të Ukrainës dhe në fillimi i ngritjes së Kinës dhe i erozionit të rendit ndërkombëtar botëror. Ne, qytetarët evropianë, mirëpresim një zgjerim të ri të BE-së. Por ne jemi të vetëdijshëm se suksesi i saj varet nga thellimi i integrimit në BE, riorganizimi i vendimmarrjes së tij dhe tejkalimi i unanimitet. që kërkon paraprakisht organizimin e një konvente. Në apel u bëhet thirrje krerëve të shteteve dhe qeverive të Këshillin Evropian (që do mblidhen në Bruksel në 14 dhe 15 dhjetor ) që të vendosin të mbledhin një Konventë për të reformuar Traktatet. Çdo zgjedhje tjetër do të perceptohej si një refuzim i propozimeve të qytetarëve evropianë, si dhe i Parlamentit Evropian, i vetmi institucion i zgjedhur i BE-së i drejtuar, dhe rrjedhimisht i demokracisë evropiane si i tillë” thuhet në apel. Më poshtë apeli i plotë:
Konferenca për të ardhmen e Evropës ishte eksperimenti i parë në demokracinë pjesëmarrëse të BE-së. Ishte një proces i frytshëm, duke u ofruar institucioneve të BE-së dhe shteteve anëtare të dhëna të vlefshme nga qytetarët e BE-së. Komisioni Evropian po përmbush angazhimin e tij për të propozuar legjislacionin për zbatimin e propozimeve të Konferencës brenda kompetencave ekzistuese të BE-së. Parlamenti Evropian ka hartuar dhe miratuar një propozim gjithëpërfshirës për reformimin e traktateve të BE-së për të zbatuar propozimet e Konferencës që kërkojnë ndryshime të traktateve, gjithashtu mbi bazën e një vlerësimi teknik të ofruar nga shërbimi juridik i Këshillit, pra qeveritë e shteteve anëtare.Tani i takon Këshillit të BE-së t’ia përcjellë propozimin e Parlamentit Këshillit Evropian, i përbërë nga krerët e shteteve dhe qeverive të shteteve anëtare. Ata do të vendosin nëse do të mbledhin një Konventë për reformimin e traktateve të BE-së, në bazë të propozimit të Parlamentit Evropian, që rrjedh nga rekomandimet e qytetarëve në Konferencën për të ardhmen e Evropës. Konventa përfshin përfaqësuesit e qeverive dhe parlamenteve kombëtare, të Komisionit Evropian dhe Parlamentit, dhe do të përfshijë qytetarët dhe shoqërinë civile.Traktati i Lisbonës u nënshkrua në vitin 2007, për të përfshirë një pjesë të përmbajtjes së Traktatit Kushtetues të vitit 2004. Ne jetojmë në një BE të bazuar në një arkitekturë të 20 viteve më parë: përpara krizës financiare, Brexit, pandemisë, pushtimit rus të Ukrainës dhe në fillimi i ngritjes së Kinës dhe i erozionit të rendit ndërkombëtar botëror. Ne, qytetarët evropianë, mirëpresim që një zgjerim i ri është duke u bërë. Por ne jemi të vetëdijshëm se suksesi i saj varet nga thellimi i integrimit në BE, riorganizimi i vendimmarrjes së tij dhe tejkalimi i unanimitet.
Falenderojmë Parlamentin Evropian për hapin e parë në procesin e gjatë për reformimin e BE-së. Ne u bëjmë thirrje krerëve të shteteve dhe qeverive në Këshillin Evropian që të mos e vrasin këtë proces demokratik në lindjen e tij dhe të mbledhin një Konventë për të reformuar Traktatet. Çdo zgjedhje tjetër do të perceptohej si një refuzim i propozimeve të qytetarëve evropianë, si dhe i Parlamentit Evropian, i vetmi institucion i zgjedhur i BE-së i drejtuar, dhe rrjedhimisht i demokracisë evropiane si i tillë.Ne u bëjmë thirrje parlamenteve kombëtare të BE-së që t’i bashkohen kërkesës së Parlamentit Evropian për një Konventë dhe të angazhohen qeveritë e tyre për të mbledhur një të tillë, në mënyrë që parlamentet kombëtare të mund të marrin pjesë gjithashtu në reformën e BE-së. Mirëqenia dhe siguria e qytetarëve evropianë varen shumë nga BE-ja. Është koha për të reformuar BE-në për ta bërë atë më demokratike dhe më të aftë për të vendosur dhe vepruar si Bashkim, për t’u përballur me sfidat e shumta me të cilat shtetet anëtare nuk mund të përballen të vetme, edhe në skenën ndërkombëtare” – Erisa Zykaj – tv Klan, Bruksel.
