Ministri i Shëndetësisë, Fatmir Mexhiti, sot prezantoi pritjet dhe qëndrimet e shtetit për Konferencën e ardhshme të 28-të të Palëve të Konventës Kornizë të OKB-së për Ndryshimet Klimatike, e cila do të mbahet nga 30 nëntori deri më 12 dhjetor në Dubai të Emirateve të Bashkuara Arabe.
Në vijim ju përcjellim fjalimin e plotë të ministrit Mexhiti:
Nuk ka asnjë vend në botë ku nuk ndjehen pasojat e ndryshimeve klimatike, shqetësues është fakti që në dekadat e ardhshme pritet të jetë edhe më intensiv. Përshtatja ndaj ndryshimeve klimatike është e një rëndësie kyçe, kostot e investimit në përshtatje sot do të zvogëlojnë kostot e pasojave negative në të ardhmen. Prandaj, është me rëndësi prioritare që çdo shtet t’i qaset strategjikisht procesit të përshtatjes ndaj ndryshimeve klimatike. Republika e Maqedonisë së Veriut e filloi këtë proces në vitin 2011 me “Strategjinë për përshtatjen e sektorit shëndetësor ndaj ndryshimeve klimatike në Republikën e Maqedonisë me plan veprimi” e cila u miratua nga Qeveria e atëhershme. Në të njëjtin vit, u miratua një plan veprimi për pasojat e valëve të të nxehtit në shëndetin e popullatës, ndërsa më pas në vitin 2012 u miratua një plan veprimi për parandalimin e efekteve të dëmshme dhe pasojave të valëve të ftohta në shëndetin e popullatës në vend.
Sektori i shëndetësisë klasifikohet si sektor i cenueshëm. Kjo për shkak të rritjes së shpeshtësisë dhe kohëzgjatjes së kushteve ekstreme të motit, të cilat kanë ndikime të mëdha në shëndetin e njeriut, rritja e numrit të personave që vuajnë nga sëmundje akute dhe kronike, rritja e vdekshmërisë për shkak të periudhave të zgjatura të temperaturave të larta të ajrit, rritjes së incidencës së sëmundjeve ngjitëse, rritjes së sëmundjeve të frymëmarrjes për shkak të rritjes së alergeneve të polenit në ajër, etj.
Masat për përshtatje të zbatuara në sektorin e shëndetësisë përfshijnë implementimin e efikasitetit energjetik në objektet shëndetësore, në vitet e fundit janë rinovuar rreth 50 objekte shëndetësore. Masat për zbutjen e ndryshimeve klimatike përfshijnë përdorimin e gazit natyror dhe shkëputjen e mazutit për nevojat e Qendrës Klinike “Nënë Tereza”, Spitalit “8 Shtatori”, KU “Shën. Naum Ohridski”, Spitali gjinekologjiko-obstetrik – Çair në 2020 dhe të gjitha spitalet më të mëdha në Shkup. Instalimi i paneleve diellore në Spitalin Klinik në Shtip dhe Spitalin në Gostivar me mbështetjen e OBSH-së. Në vitin 2022, Instituti i Shëndetit Publik në RMV filloi aktivitetet për ta bërë ndërtesën efikase energjikishtë. Në vitin 2022, Instituti i Shëndetit Publik i RMV-së prezantoi Autoklavën e re duke shtypur mbetjet mjekësore, mbi parimin e reduktimit të gjurmës së karbonit në objektet shëndetësore, dhe të jemi më miqësorë me mjedisin dhe të punojmë për t’u bërë një institucion i qëndrueshëm ndaj klimës.
Deklarata COP28 për Klimën dhe Shëndetin është një thirrje për veprim dhe angazhim kolektiv që pasqyron shqetësimet dhe pikëpamjet e përbashkëta të vendeve mbi rëndësinë e shëndetit brenda diskursit klimatik dhe procesit COP. Kjo është për të artikuluar se si përkufizohet ndryshimi i klimës-shëndeti dhe se si palët po bashkohen për t’iu përgjigjur nevojës urgjente për të integruar klimën dhe shëndetin. Deklarata synon të shërbejë si një thirrje për veprim dhe një vizion i përbashkët për shtetet, që të bashkohen dhe të punojnë së bashku, dhe mund të çohet përpara në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë dhe ngjarjet e ardhshme të COP. Pikërisht për këtë, gjatë pjesëmarrjes sonë në konferencën e 28-të të COP në Emiratet e Bashkuara Arabe, presim të përfshihemi dhe të zhvillojmë diskutime të ndryshme për një përgjigje dhe përshtatje adekuate të kujdesit shëndetësor në vendin tonë ndaj sfidave që sjell ndryshimi i kushteve të motit.
Gjithashtu, gjatë qëndrimit kemi planifikuar shumë takime dypalëshe me ministrat e shëndetësisë të shumicës së vendeve fqinje, me qëllim shkëmbimin e përvojave për bashkëpunimet e deritanishme, si dhe inicimin e bashkëpunimeve të reja.
