Presidenti francez Macron bën thirrje për përgjigje të menjëhershme ndaj proteksionizmit të SHBA.
Lufta në Ukrainë dhe përhapja e mëvonshme e krizës energjetike, e cila ka ndikuar në ekonominë globale, ka dëshmuar se në kohë trazirash dhe pasigurie të përhapura, edhe aleatët më të afërt si BE dhe SHBA i kanë marrëdhëniet e tyre të tensionuara seriozisht.
E fundit nga këto pasoja të afërta ekonomike është Akti i Zvogëlimit të Inflacionit të SHBA (IRA) i cili ka subvencionuar kompanitë amerikane, duke anuar tregun ndaj kompanive të BE-së.
Presidenti i Francës e ka ngritur tashmë këtë çështje në Samitet e BE-së duke kërkuar disa përgjigje nga ana e bllokut të BE-së, ndërkohë që liderët e tjerë, si dhe Komisioni, po ecin në të njëjtin drejtim, megjithëse jemi larg zgjidhjeve specifike, siç raportojnë mediat ndërkombëtare.
Të enjten, përpara samitit, Emmanuel Macron u bëri thirrje liderëve të BE-së për një përgjigje “më të shpejtë dhe më të fortë” ndaj programit kolosal të subvencioneve të SHBA-së, Aktit të Reduktimit të Inflacionit (IRA).
“Ne duhet të kemi një përgjigje për të ruajtur konkurrencën e barabartë dhe për të mbrojtur planet e mëdha, veçanërisht teknologjitë e gjelbra dhe teknologjitë e së ardhmes për Evropën”, tha Macron pas mbërritjes së tij në Bruksel të enjten.
Dhe siç shtoi ai, “kjo kërkon një shpejtësi më të madhe, thjeshtësim të rregullave dhe formulimin e një reagimi makroekonomik dhe një niveli ndihme, në nivel evropian dhe kombëtar, që do të na lejojë të japim një përgjigje, të ruajmë barazinë në drejtim të çfarë po bëjnë amerikanët”.
Sipas Macron, çdo veprim duhet të ndërmerret në fillim të vitit 2023.
Nuk është hera e parë që lideri francez kritikon SHBA-në, një aleat i ngushtë i vendit të tij (por edhe i BE-së) për taktikat proteksioniste të Shtëpisë së Bardhë, të cilat përfundojnë duke i kushtuar shtrenjtë BE-së.
Në tetor, ai synoi SHBA-në për shitjen e gazit natyror me një çmim shumë të lartë, duke rënduar bizneset evropiane, por duke u dhënë kompanive amerikane një avantazh krahasues falë energjisë së lirë.
Programi amerikan i miratuar këtë verë në Uashington parashikon investime në vlerën 370 miliardë dollarë për t’u marrë me ndryshimet klimatike.
Megjithatë, pas objektivit të tij mjedisor, programi ka një karakter proteksionist, duke ofruar ndihmë të jashtëzakonshme për bizneset që operojnë në Shtetet e Bashkuara dhe ndoshta duke dëmtuar më tej konkurrencën evropiane që tashmë vuan nga rritja e kostove të energjisë.
Ndërkohë, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen u tha eurodeputetëve në Strasburg të mërkurën se “ky ligj rrezikon të shkaktojë konkurrencë të pandershme”.
Ajo propozoi krijimin e një programi evropian, pa pritur Brukselin për lëshimet amerikane, të cilat janë objekt diskutimi në grupet e punës transatlantike.
Situata është e vështirë. Moska ka reduktuar eksportet e gazit natyror me 80% të drejtuara për Bashkimin Evropian.
Kancelari gjerman Olaf Scholz ka bërë thirrje për një qasje të matur me SHBA-në në një përpjekje për të shmangur ndikimin negativ në partneritetin BE-SHBA, por Von der Leyen argumenton nevojën për një ‘fond sovraniteti’ evropian për të zhvilluar një politikë të përbashkët industriale dhe për të rritur investimet në programet e kërkimit dhe inovacionit në shkallë evropiane: të tilla si hidrogjeni dhe gjysmëpërçuesit.
