Andrei Epov i dërgon pasagjerët me autobus në fshatin e vogël të Siberisë, Bukaçaça, nga qyteti më i afërt i madh, Çita. Fshati me 1.200 banorë në Zabaikallski Krai, lindja e largët e Rusisë, është i vështirë për t’u arritur dhe, sipas banorëve lokalë, një vend edhe më i vështirë për jetesë.
Lufta e Rusisë në Ukrainë, e cila ka nisur në shkurt dhe vazhdon ende, i ka shtuar edhe më shumë problemet për ta. Një përqindje e konsiderueshme e burrave të moshës ushtarake janë përfshirë në mobilizimin mbarëkombëtar për luftë, që presidenti rus, Vladimir Putin, ka shpallur në shtator.
“Autoritetet kanë harruar për Bukaçaçën. Atyre u ka rënë në mend për të vetëm tani, gjatë mobilizimit”, thotë Epov.
Shërbimi Siberia.Realities i Radios Evropa e Lirë ka udhëtuar për të parë drejtpërdrejt ndikimin e luftës dhe të mobilizimit në fshatrat e largët, si Bukaçaça, ku fabrikat e epokës sovjetike ka kohë që janë mbyllur, ndërsa perspektivat për të rinjtë lidhen kryesisht me minierat e qymyrit.
Epov bën një krahasim midis Bukaçaçës dhe qytetit lindor të Ukrainës, Mariupol, i cili është kapur nga forcat ruse pas një rrethimi brutal që ka zgjatur me muaj. “[Jeta] në Bukaçaça është sikur pas një lufte. Ka vetëm një dallim: Ata do ta rindërtojnë Mariupolin, ndërsa ne kemi jetuar dhe do të vazhdojmë të jetojmë në gërmadha”, thotë Epov.
Në javët e para pas shpalljes së mobilizimit ushtarak, në Bukaçaça ka dalë lajmi se një banor lokal, që u ka shpërndarë ujë banorëve të tjerë të fshatit, është rekrutuar për luftë në Ukrainë. Kjo është konfirmuar nga Viktor Nadelyayev, një zyrtar lokal, i cili ka thënë për portalin e lajmeve Chita.ru se “shoferët që kemi pasur, i kanë marrë” gjatë mobilizimit.
Kjo ka bërë që shumë banorë në Bukaçaça, e sidomos të moshuar, të detyrohen t’i mbushin kovat me ujë në një pus dhe t’i bartin ato disa kilometra, deri në shtëpi. “Është dimër dhe nuk kemi pastrues rrugësh. Është akull. Nuk është e lehtë t’i bartësh kovat”, thotë Natalya, e cila nuk dëshiron të identifikohet me mbiemër.
Ajo thotë se autoritetet kanë bërë përpjekje të gjejnë zëvendësues, por, sipas saj, kandidatët kanë qenë ose alkoolistë, ose pensionistë. “Ju mund të negocioni me individë privatë dhe ata do t’ju sjellin ujë – 150 rubla [2.50 dollarë] për fuçi. Por, ku t’i gjejmë këto para…”, thotë Natalya, e cila ka punuar në një dyqan lokal, përpara se të dilte në pension.
Natalya thotë se vajza e saj dhe nipi jetojnë në qytetin Çernishevsk, rreth 50 kilometra në jug të Bukaçaçës, dhe se ka frikë se ai do të dërgohet për të luftuar në Ukrainë.
“Ai ka pasur dy shokë klase që kanë vdekur në Ukrainë. Njëri është varrosur së voni. Ka qenë rekrut”, thotë Natalya. Ndryshe nga burrat rusë, të regjistruar për mobilizim, autoritetet ruse janë zotuar se nuk do të dërgojnë rekrutë të rinj për të luftuar në Ukrainë.
Por, Natalya thotë se “këto janë vetëm fjalë”. “Ata po i dërgojnë”, thotë ajo.
Irina, një banore tjetër në Bukaçaça, thotë se djali i saj 27-vjeçar, Gera, ka qenë duke nxjerrë qymyr kur ka marrë njoftimin për rekrutim. “Ashtu si gjithë të tjerët, edhe atë e kanë marrë nga shtëpia, e kanë futur në autobus dhe e kanë larguar”, thotë Irina.
Irina thotë se djali i saj tani është i vendosur në qytetin jugor rus, Rostov-on-Don, dhe “transporton pajisje prej atje” në anën tjetër të kufirit ukrainas, rreth 200 kilometra larg.
“Ai ka qenë neutral sa i përket temës së luftës, por kur i kam sugjeruar që të përpiqet të shpëtojë nga mobilizimi, ka refuzuar. Më ka thënë se nëse e thërret atdheu, ai do të luftojë. Nuk kam bërë më përpjekje që ta bind”, rrëfen Irina.
“Fshati nuk do të ketë bukë”
Në mesin e atyre që nuk janë kthyer nga lufta në Ukrainë, është pronari i një furre të bukës në Bukaçaça.
Disa vite më parë, Vladislav Akhmadulin ka marrë furrën nga nëna e tij, Tatyana Akhmadulina, dhe babai i tij, i cili e ka hapur atë rreth dy dekada më parë.
“Gatimi është puna e jetës sime”, thotë Akhmadulina.
“Por, së shpejti, mund të detyrohem ta mbyll furrën e bukës. Fshati nuk do të ketë bukë. Fizikisht, është e vështirë për mua dhe nuk dihet nëse djali im do të kthehet nga Ukraina”, thotë ajo.
Djali i saj është mobilizuar në fund të shtatorit.
Akhmadulina thotë se ai – pasi ka shërbyer më herët në ushtri – e ka ndjerë se është detyrë e tij që të rekrutohet për luftë.
“Për mendimin tim, nuk është detyrë, por frikë se si do t’ju shohin fqinjët nëse refuzoni”, thotë Akhmadulina.
“Tani jam penduar që e kam dëgjuar. Nuk është dashur. Megjithatë, do të përpiqem ta kthej. Do t’i shkruaj prokurorisë. Kam frikë, sigurisht. Kam frikë për djalin tim”, shprehet ajo.
Akhmadulina tregon se djali i saj i ka blerë vetë edhe furnizimet për dislokim.
Nadezhda dhe Nikolai Ogarkov janë, po ashtu, banorë të Bukaçaçës. Ata janë takuar në një fabrikë të metaleve – tashmë të mbyllur – dhe që atëherë janë bashkë.
“Në fund të tetorit kemi festuar 50 vjet bashkë”, thotë Nadezhda.
Ata thonë se nipi i tyre 24-vjeçar, Aleksandr Ogarkov, ka punuar në kompaninë lokale të minierave të qymyrit deri në verën e kaluar, por se puna aty ka qenë “shumë e keqe” dhe e ka detyruar të shkojë në Vlladivostok, ku ka kryer shërbimin ushtarak.
“Ai është mobilizuar atje”, thotë Nikolai.
“Nuk na ka thënë asgjë për këtë. Ka thirrur njëherë, ka thënë se do ta çojnë në Ukrainë. Ka kaluar një javë në stërvitje dhe kaq. Ka një muaj që është në luftë”, thotë ai.
Në Bukaçaça ndodhen dy varreza. Andrei, një pensionist lokal, tregon se në njërën prej tyre gjendet një memorial për ushtarët japonezë, të varrosur atje.
Rreth dy dekada më parë, thotë Andrei, pasardhësit e tyre kanë ardhur për t’i riatdhesuar eshtrat.
“Ne i kemi zhvarrosur mbetjet dhe japonezët i kanë marrë në shtëpi. Jemi paguar me dollarë për punën tonë në atë kohë”, kujton Andrei.
Varreza tjetër në Bukaçaça është mbushur me shpejtësi, thotë Andrei, edhe para se Putin të niste pushtimin e paprovokuar të Ukrainës në muajin shkurt.
“Për shkak të minierave të qymyrit në zonën tonë, vendi nuk është për jetesë. Po ngordhim si miza, edhe pa luftë”, thotë Andrei.
“Dhe, së shpejti, do të na duhet t’i varrosim të rinjtë – ata që do të sillen nga Ukraina. Shikoni, kanë përgatitur tashmë një copë toke për varrime të reja”, thotë Andrei, duke ngritur dorën kah disa varre të mbuluara me borë./REL
